به گزارش همشهری آنلاین در این مراسم که عصر روز 24 اردیبهشت در مرکز هنر پژوهی نقش جهان؛ و به مناسبت پنجمین سال درگذشت استاد مرحوم حسین لرزاده برگزار شد، علاوه بر سیدمحمد بهشتی، حسین مفید، مهدی مکی‌نژاد و سید جواد مجابی هم پیرامون معماری و آداب معنوی در آثار استاد لرزاده سخن گفتند.
در ابتدا بهشتی عضو گروه معماری فرهنگستان هنر نبود زبان مشترک فرهنگی و ناتوانی در برقراری ارتباط و گفت‌وگو میان این آثار را به عنوان مهمترین بلای معماری معاصر عنوان کرد و گفت: «عدم رضایت ما از وضع موجود به دلیل فقدان همین زبان است،اما بهتر است بگوییم این معماری نیست که دچار این بلا شده ما خودمان دامن‌گیر این بلا شده‌ایم.»
مهندس سید محمد بهشتی مرحوم لرزاده را جزو معدود هنرمندانی دانست که هرگز دچار این بلا نشد و مثل‌سازی که هنوز کوک بود، هر آن چه می‌نواخت خوش بود و با گذشته ارتباط برقرار می‌کرد.
وی افزود: برای ما که ارتباطمان با گذشته قطع و گوشمان از کوک خارج شده است، وجود این ساز آن‌قدر می‌ارزد که گوشهایمان را کوک کنیم تا صدای مناسب را از نامناسب تشخیص دهد.
رئیس دانشنامه تاریخ معماری و شهر سازی ایران، آثار استاد لرزاده و شاگردان محدودش را شهادتی بر معماری سنتی ایران دانست و گفت: با زنده نگه‌داشتن یاد او و راه او یاد همة کسانی که با دست خود معماری این سرزمین را در گسترة جغرافیایی گسترش دادند، زنده می‌ماند.[نخستین دانشنامه معماری و شهرسازی ایران دیجیتال می‌‌شود]
پس از سخنان مهندس بهشتی، «جواد مجابی» با ابراز تاسف از عدم ذکر نام معماران بزرگ تاریخ ایران بر آثارشان، مهمترین ویژگی لرزاده را درک بدون واسطة زبان و بیان پیشینیان دانست.
مجابی خاطرنشان کرد: کمتر معماری همچون استاد لرزاده در تاریخ معماری ایران دیده شده که علاوه بر فنون معماری، شاعر و ادیب باشد و به زبان شعر سخن بگوید، چرا که شعر و نظم می‌تواند تمام مؤلفه‌های فرهنگ ایرانی و هر آن چه را که لازم است ، به شکل خلاصه و موجز مطرح کند.
وی در پایان سخنانش به لزوم تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی و رسانه‌ای برای شناخت و معرفی بیش‌تر آثار بزرگان فرهنگ و هنر ایران تاکید کرد.
مهندس حسین مفید، مدیر انتشارات مولی که آثاری قابل اعتنا در زمینه معماری و نقاشی دوران مختلف ایران واسلام منتشر کرده است، با ذکر خاطراتی از حضور در کنار استاد لرزاده مهمترین شاخصة آثار معماری استاد را فضاسازی و دوری از ادغام حجم‌ها عنوان کرد و گفت: فضاسازی این امکان را فراهم می‌کند که هرکس با ورود به آن مکان، خودش را پیدا کند و شخصاً دست به انتخاب بزند که در هر قسمت می‌خواهد چه کاری انجام دهد.
مفید با اشاره به این‌که استاد لرزاده دروازة دراماتیک را پیموده و به رمانتیسم فضا دست پیدا کرده است ادامه داد: این فضاها علاوه بر این‌که هرگز خودشان را به ما تحمیل نمی‌کنند، متظاهر و خودنما هم نیستند بلکه درونی هستند.
مفید سخنان خود را با بررسی ویژگی‌های شاخص مسجد "سجاد" تهران که از آثار استاد لرزاده است و مقایسة آن با مسجد شیخ‌لطف‌الله ادامه داد: مسجد سجاد از نظر معماری حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد و نه تنها چیزی از مسجد شیخ‌لطف‌الله کم نمی‌آورد بلکه با آن برابری می‌کند.
در خاتمه مهندس مهدی مکی‌نژاد در جمع‌بندی مباحث مطرح شده به پژوهش روی آثار معماری سنتی تاکید کرد و گفت: متاسفانه مکتوب نکردن اطلاعات در تمام شاخه‌های هنر ما وجود داشته و این امر باعث گمراهی نسل جدید شده است. اما خوشبختانه استاد لرزاده خود بر این نقیصه اشراف داشته و دستاوردهایش را هم مکتوب کرده و هم در اختیار شاگردانش قرارداده است.
